VÔ TÌNH PHẠM TỘI BẮT GIỮ NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT

(Tinmoi.vn) Vì những lí do cá nhân, một số người đã có hành vi bắt, giữ người trái pháp luật. Họ không hay biết hành vi đó có thể cấu thành tội phạm và phải chịu mức án đến hai năm tù.

Ảnh minh họa (internet)

Bắt giữ người trái phép diễn ra thường xuyên

Ngày 16.8, tại Cà Mau xảy ra một sự việc một phụ nữ tên Hảo cùng con nhỏ khoảng 8 tháng tuổi đến trụ sở công ty ông Năm, Giám đốc Công ty TNHH xây dựng Hữu Trí để đòi tiền làm công cho chồng. Ông Năm bảo chị Hảo ngồi chờ rồi bất ngờ khóa cửa nhốt mẹ con chị Hảo trong nhà, sau đó bỏ đi. Hiện ông Năm đã được triệu tập để giải quyết theo quy định của pháp luật.

Cũng tương tự như trường hợp của ông Năm, ngày 15/08 Chị Thảo trú tại Việt Trì, Phú thọ cũng bị cơ quan điều tra khởi tố về tội bắt giữ người trái pháp luật. Sự việc đơn giản chỉ vì lo không đòi lại được khoản tiền cho vay: Khoảng tháng 11/2012, chị Nguyễn Thị Hồng Thắm, 38 tuổi, trú tại khu 3, phường Gia Cẩm, TP Việt Trì có đặt vấn đề vay của Thảo 300 triệu đồng, với lãi suất từ 3 đến 4 nghìn đồng/ngày, nhưng không có tài sản thế chấp. Sau đó, chị Thắm tiếp tục đặt vấn đề vay thêm 2,379 tỷ đồng, Thảo đã đồng ý. Thời gian đầu, chị Thắm trả tiền lãi cho Thảo đúng hẹn, nhưng gần đây, do thua lỗ trong làm ăn, nên Thắm có biểu hiện trốn tránh thanh toán số tiền đang nợ Thảo.

Khoảng giữa tháng 7/2013, sau nhiều lần điện thoại không thấy chị Thắm trả lời, Hoàng Thị Bích Thảo đã nhờ em họ của mình là Nguyễn Quảng Ba, 26 tuổi, thường trú tại Khu 3, xã An Đạo, huyện Phù Ninh đòi nợ giúp, với thỏa thuận nếu đòi được 2,379 tỷ đồng, Thảo sẽ trả cho Ba 40 triệu đồng. Nguyễn Quảng Ba đã rủ thêm một số đàn em của mình cùng tham gia. Do chị Thắm thường xuyên vắng mặt, lo sợ con nợ sẽ bỏ trốn nên các đối tượng bàn nhau sẽ bắt cóc chị Thắm để khống chế buộc chị Thắm và gia đình phải thanh toán số nợ trên.

“Nhốt” người thực chất là bắt giữ người trái pháp luật

Xuất phát từ mục đích của Nhà nước và pháp luật là bảo vệ quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân nói riêng, quyền tự do, dân chủ của công dân nói chung. Khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 1999, đã được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2009 (BLHS), quy định: “Người nào bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến hai năm”.

Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật được hiểu là các hành vi ngăn cản, tước đoạt sự tự do hoạt động, tự do dịch chuyển thân thể của người khác trái với những quy định của pháp luật về căn cứ, thẩm quyền và thủ tục.

Chỉ những chủ thể nhất định trong những điều kiện nhất định mà pháp luật cho phép thì họ mới có quyền hạn chế quyền tự do thân thể của người khác. Đó là những trường hợp bắt bị can, bị cáo để tạm giam; Bắt người trong trường hợp khẩn cấp; Bắt người phạm tội quả tang hoặc đang bị truy nã… quy định tại Bộ luật hình sự hoặc tạm giữ người theo thủ tục hành chính. Những vụ việc trên đây, người thực hiện hành vi bắt giữ người đều là những đối tượng không có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Mục đích giam, giữ người trái pháp luật không phải là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm. Tuy nhiên, cần xác định rõ mục đích để xác định tội danh chính xác, không phải tất cả các trường hợp bắt giữ người trái phép đều phạm tội bắt, giữ, giam người trái phép quy định tại điều 103, BLHS. Chẳng hạn, nếu mục đích là cố ý gây thương tích thì sẽ bị khởi tố về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (điều 104, BLHS); nếu bắt giữ người với mục đích giết người thì bị xử lý về tội giết người (điều 93, BLHS)….

Trở lại với những trường hợp xảy ra trên thực tế, việc bắt, giữ hoặc giam người chủ yếu với những lí do cá nhân rất đơn giản như không muốn trả nợ, đòi nợ… với những mục đích như vậy đương nhiên phạm tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật.

Những trường hợp bắt giữ người vẫn xảy ra trong thực tế, người dân cần chủ động tìm hiểu các quy định pháp luật cũng như cần được phổ biến pháp luật tốt hơn để nhận biết được hành vi nào được pháp luật cho phép, hành vi nào là vi phạm pháp luật.

Hoài Thương